Βία στα γήπεδα-Η μάστιγα των γηπέδων

Η βία και ο χουλιγκανισμός εντός και εκτός των γηπέδων παραμένει, ακόμα, άλυτο πρόβλημα. Η Πολιτεία δεν έχει κατορθώσει να εξαρθρώσει ένα φαινόμενο το οποίος διαρκώς εξελίσσεται.

Ο χουλιγκανισμός και η βία στα γήπεδα είναι δυο κυρίαρχα στοιχεία που αποτελούν «αρρώστια» για τον ελληνικό αθλητισμό. Τα συναντάμε περισσότερο στα δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Πρωταγωνιστές τους οπαδοί των «μεγάλων» αθλητικών σωματείων όπως ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, ο ΠΑΟΚ, κλπ. Βασικά ο χουλιγκανισμός εκφράζεται στα γήπεδα αλλά γεννιέται στις γειτονιές. Εκεί γαλουχούνται οπαδοί με μίσος για τον αντίπαλο, αλλά και τον γείτονα. Τρανό παράδειγμα η έχθρα της ομάδας της Λάρισας με αυτήν της Καρδίτσας, των δύο του Βόλου και των Τρικάλων.

Χωρίζεται σε χρώματα. Οι «πράσινοι», οι «κόκκινοι», οι «ασπρόμαυροι», οι «κίτρινοι» και άλλοι λειτουργούν πάντα υπέρ της προσωπικής ικανοποίησης ότι «ξεφτίλισαν» τον αντίπαλό τους, ότι κυριάρχησαν πάνω του προκαλώντας του τραύματα, πολλές φορές και θανάσιμα, για να του πάρει το κασκόλ, ή την φανέλα της αγαπημένης του ομάδα, που έχει το… θράσος να την φοράει μέσα στην «έδρα» του, κατά το νου του χούλιγκαν.

Πώς ξεκίνησε το φαινόμενο της βίας;

Το «εγκληματικό» φαινόμενο γεννήθηκε κάπου εκεί στην πολυτάραχη δεκαετία του ’70 όταν και το ελληνικό ποδόσφαιρο έκανε τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα. Ξεκίνησε ως κάτι περιθωριακό και ανάξιο αναφοράς στα αθηναϊκά μέσα. Επρόκειτο για μικρές συμπλοκές, οι οποίες έληγαν με το πέρας της παρεξήγησης δίχως να υπάρχουν θύματα.

Τότε οργανώθηκαν και οι πρώτοι σύνδεσμοι. Μέσα στα γήπεδα στα σημεία συνάντησης των πιο θερμόαιμων. Χαρακτηριστικό από το οποίο έπαιρναν και το όνομά τους; Η θύρα στην οποία μαζεύονταν: 7, 13, 21, 4 κλπ.

Την επόμενη δεκαετία οι μικροσυμπλοκές εξελίχθηκαν,μαζικοποιήθηκαν και μετατράπηκαν στον λεγόμενο χουλιγκανισμό. Οι εφημερίδες, φιλοξενούσαν στα φύλλα τους ρεπορτάζ και αρθρογραφίες με κύριο θέμα την βία, αναφέροντας πως η, εν λόγω, έννοια προήλθε από την Δυτική Ευρώπη και συγκεκριμένα από την Αγγλία, όπου η βία είχε πάρει τρομακτικές διαστάσεις.

Από εκείνη την εποχή το φαινόμενο στην Ελλάδα άρχισε να «μεγαλώνει». Οι φανατικοί οπαδοί των είχαν σημείο συγκέντρωσης, οργάνωσης και συνάντησης τις θύρες των γηπέδων, και μετέπειτα τους συνδέσμους οργανωμένων οπαδών. Βασική στρατηγική; Η «εξουδετέρωση» του αντιπάλου εντός και εκτός γηπέδου.

Ο φανατισμός και η ανταλλαγή υβριστικών και προκλητικών συνθημάτων μεταξύ των οπαδών οδήγησε στις συγκρούσεις των οπαδών. Τα γήπεδα για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία καταστρέφονταν από τους θεατές και τα υλικά τους γίνονταν όπλα στα χέρια των χούλιγκανς. Οι μετακινήσεις οπαδών αποτελούσαν αυτοσκοπό για τους συνδέσμους οι οποίοι επέλεγαν ποιους θα «μαζέψουν» για την «εκστρατεία» στην γειτονική ή μακρυνή πόλη που έπαιζε η ομάδα τους….

“Ραντεβού θανάτου” οπαδών εκτός γηπέδων

Εκτός γηπέδων, οι πορείες των οπαδών μετατρέπονταν σε ραντεβού θανάτου. Ο στόχος ήταν ένας. Η αρπαγή του κασκόλ, ή του λάφυρου του αντιπάλου με κάθε τρόπο ακόμα και τον θανάσιμο τραυματισμό του αντιπάλου. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο οι οπαδοί εξοπλίζονταν με σίδερα, ξύλα, πέτρες, μαχαίρια, μέχρι και περίστροφα. Πόλεμος κανονικός όπου ο θύτης γινόταν θύμα και το θύμα θύτης.

Για να φτάσουν όμως σε αυτό το σημείο, έπρεπε να περπατήσουν αρκετά χιλιόμετρα. Αφορμή η εκτός έδρας αναμέτρηση της ομάδας τους αλλά μέσα στην Αττική. Δινόταν ραντεβού σε κεντρικό σημείο και από εκεί ξεκινούσαν την… κάθοδο. Έξω από το γήπεδο τους περίμενε «υποδοχή». Ήταν οι βάνδαλοι (όπως τους έλεγαν τα Μέσα στις αρχές της δεκαετίας του ’80) της γηπεδούχου ομάδας. Ένα «ντου» των τσαμπουκάδων αρκούσε για να ανάψει το φιτίλι. Οι πιο «ήρωες» ήταν αυτοί που ξεκινούσαν τον γενικευμένο πόλεμο. Σκοπός ένας και μοναδικός: Όσο το δυνατόν περισσότερα λάφυρα από τους αντιπάλους. Κασκόλ, σημαίες, πανό κλπ, κατάσχονταν και κοσμούσαν τις θύρες ως απόδειξη της ήττας του αντιπάλου.Έτσι έδειχναν στους «εχθρούς» πως τους ξεφτίλισαν…..

Το φαινόμενο της βίας αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της συγκρότησης των κοινωνιών και δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα κοινωνία χωρίς βία.

Στις μέρες μας, όμως, η κατάσταση είναι σαφώς βεβαρημένη. Η αποθέωση της βίας και η διαρκώς αυξανόμενη προβολή της, η αποπροσωποποίηση των σχέσεων, η κοινωνική αναλγησία, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, ο ανταγωνισμός, η αποθέωση του ατομικού επιτεύγματος και η μοναχική πορεία χωρίς οράματα, στόχους και ιδανικά καθιστούν το σύγχρονο άνθρωπο ευάλωτο στην εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών.

Οι καταβολές του σύγχρονου ποδοσφαίρου εντοπίζονται στη μεσαιωνική Αγγλία του 13^ουαιώνα. Από τις αρχές του 19^ου αιώνα το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται δημοφιλές και στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Παράλληλα στην Αγγλία εντοπίζεται και η βία που σχετίζεται με το ποδόσφαιρο, αφού εκατοντάδες νέοι παίκτες, από αντίπαλα ανταγωνιστικά χωριά και πόλεις, στην ουσία έδιναν «μάχες» μέσω του παιγνιδιού.

Τα αποτελέσματα των ερευνών αποδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών πιστεύει ότι η ατιμωρησία της βίας στα γήπεδα αποτελεί την κυριότερη αιτία διαιώνισής της και επιρρίπτει τις ευθύνες στις διοικήσεις των ομάδων, ενώ το 50% των φιλάθλων εκτιμά ότι η συχνότητα των συμπλοκών στα γήπεδα έχει σαφώς αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

 

Οκτώ στους δέκα Έλληνες φιλάθλους εκφράζουν την άποψη ότι η χρήση αλκοολούχων ποτών και ναρκωτικών ουσιών έχουν σοβαρό μερίδιο ευθύνης στην εκδήλωση κρουσμάτων χουλιγκανισμού, αλλά παράλληλα το ίδιο ποσοστό (80%) συναρτά το φαινόμενο με τη γενική έκπτωση αξιών της κοινωνίας.

Και μέσα σε όλα αυτά, μόλις το 15% των φιλάθλων πιστεύουν ότι το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου είναι «σίγουρα καθαρό», ενώ ως «καθόλου καθαρό» το βαθμολογεί το 34%.

Σύμφωνα με τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, η στάση των αρχών απέναντι σε όσους βιαιοπραγούν στα γήπεδα πρέπει να είναι άτεγκτη, ενώ τα περισσότερα επικριτικά σχόλια συγκεντρώνουν οι διοικήσεις των ομάδων, αλλά και οι αθλητικές εφημερίδες.

Η βία στα γήπεδα είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο, τόσο ως προς τις αιτίες που την παράγουν, όσο και ως προς τις μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται. Για το λόγο αυτό η αντιμετώπισή της απαιτεί συνδυασμένη στόχευση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων: της κοινωνίας, της πολιτείας, του ποδοσφαίρου.

Η βελτίωση των γηπεδικών εγκαταστάσεων, η εφαρμογή του ονομαστικού ηλεκτρονικού εισιτηρίου, μα πάνω απ’ όλα η αμετακίνητη βούληση και η συνεπής πρακτική των διοικήσεων των ομάδων να αποβάλουν το φαινόμενο από τις κερκίδες, αποτελούν βασικά προαπαιτούμενα για να είμαστε άμεσα αποτελεσματικοί.

Η Πολιτεία πρέπει να αποδείξει τη βούλησή της για την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα με τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου αντιμετώπισης του φαινομένου, ψηφίζοντας ένα νόμο σύγχρονο, ρεαλιστικό, εφαρμόσιμο, αλλά κυρίως και πάνω απ’ όλα κοινωνικά αποδεκτό.

Οι 13 προτάσεις της ΕΛΑΣ για την λύση του φαινομένου της βίας στα ελληνικά γήπεδα

1. Πρόστιμο… 1.200 ευρώ με άμεση καταβολή, στους Έλληνες και αλλοδαπούς χούλιγκαν που συλλαμβάνονται για επεισόδια σε αθλητικούς χώρους.

2. Θέαση των αγώνων της ομάδας τους στο… αστυνομικό τμήμα για χρονικό διάστημα που θα τους επιβάλλεται νομοθετικά σύμφωνα με την κατηγορία.

3. Άμεση απαγόρευση εισόδου στα γήπεδα ανάλογα με την σοβαρότητα του αδικήματος στο οποίο έχουν υποπέσει και συλληφθεί, πριν ακόμη τελεσιδικήσει η υπόθεσή τους.

4. Spotters (αστυνομικοί εντοπιστές) σε ομάδες και συνοδείες, που θα είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια στις κερκίδες, θα εντοπίζουν τους οπαδούς υψηλού κινδύνου και θα κατεβάζουν υβριστικά-ρατσιστικά πανό. Θα είναι «σύνδεσμοι» μεταξύ αστυνομίας και οπαδών.

5. «Κάρτα φιλάθλου» με τα πλήρη στοιχεία ταυτότητας του κατόχου πρόσφατη φωτογραφία του, με δυνατότητα on lineαγοράς ηλεκτρονικού εισιτηρίου, εξασφάλιση χώρου στάθμευσης και γρήγορη είσοδο στο γήπεδο.

6. Απαγόρευση εγγραφής ανηλίκων σε συνδέσμους οπαδών ποδοσφαιρικών σωματείων, που σημειώνεται ότι δεν έχουν άδεια.

7. Ωράριο λειτουργίας στους συνδέσμους και κλείσιμό τους πριν από κρίσιμες αθλητικές αναμετρήσεις «υψηλού κινδύνου». Παρατηρείται ότι έχουν σημαντικό ρόλο σε επιθέσεις και επεισόδια αθλητικού χαρακτήρα σε αγώνες χαμηλής επικινδυνότητας όπου δεν υπάρχει πολυάριθμη αστυνομική δύναμη.

8. Ηλεκτρονικό κλείδωμα τουρνικέ (αυτόματες περιστρεφόμενες είσοδοι) όταν εισέλθει ο αριθμός φιλάθλων που δέχεται η θύρα, προκειμένου να αποτρέπεται το πολλαπλό «χτύπημα» ενός εισιτηρίου για την είσοδο πολλών… τζαμπατζήδων. Οι κάτοχοι εισιτηρίων που μένουν απ’ έξω θα διαμαρτύρονται για τον αποκλεισμό τους κάτι που θα αναγκάσει τα ποδοσφαιρικά σωματεία να λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα.

9. Κάμερες στις εισόδους (τουρνικέ) των θυρών αθλητικών εγκαταστάσεων και στο εσωτερικό τους. Το ηλεκτρονικό εισιτήριο θα συνδυάζεται με την καταγραφή του προσώπου και του ρουχισμού, έτσι ώστε σε περίπτωση συμμετοχής σε επεισόδια να είναι άμεσος ο εντοπισμός του.

10. «Πραγματικά» ονομαστικοποιημένο ηλεκτρονικό εισιτήριο προκειμένου οι αστυνομικές αρχές να γνωρίζουν ακριβώς που κάθεται ο κάθε φίλαθλος κάτοχος του εισιτηρίου. Η διάθεσή τους απευθείας στις ομάδες και όχι στο διαδίκτυο προκειμένου οι ΠΑΕ να έχουν και την ποινική ευθύνη στην περίπτωση επεισοδίων.

11. «Τράπεζα» δεδομένων φανατικών χούλιγκαν, απαγόρευση προμήθειας εισιτηρίου και εισόδου σε γήπεδο.

12. Κοινές εκπαιδεύσεις αστυνομικών και υπευθύνων ασφαλείας των ομάδων για την διαχείριση του πλήθους και ανταλλαγής πληροφοριών.

13. Προσδιορισμός καθηκόντων του υπευθύνου ασφαλείας, εκπαίδευσή του, και κριτήρια στην επιλογή του. Το ίδιο για το προσωπικό ασφαλείας και τους ταξιθέτες, χωρίς «οπαδικά» κριτήρια.

Βίντεο από ντοκιμαντέρ γνωστού τηλεοπτικού καναλιού

https://www.youtube.com/watch?v=jyhW1U_c2ec

Μαρτυρία 20χρονου χούλιγκαν σε συνέντευξη ενός μεγάλου τηλεοπτικού καναλιού

Το πιο πρόσφατο κρούσμα βίας στα γήπεδα έγινε στον αγώνα ΠΑΟΚ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

https://www.youtube.com/watch?v=rWXkPWjFP70

https://www.youtube.com/watch?v=Yrd0g0cHgHI

https://www.youtube.com/watch?v=SKEJ0okVbTQ